In het huidige debat over de mogelijke overbrugging van het celibaat voor priesters van de katholieke kerk van de Romeinse ritus, worden zeer geldige theologische en spirituele redenen naar voren gebracht om te bevestigen dat het celibaat een toegevoegde waarde, een kracht, een mooie en onmisbare keuze en roeping is. In plaats daarvan vergeten degenen die aandringen op de afschaffing van het celibaat en dus op toegang tot het priesterschap voor getrouwde mensen de nieuwe uitdagingen die het huwelijk met zich mee zou brengen voor de priesterlijke dienst.
De problemen waarmee orthodoxe priesters en katholieke priesters van de oosterse ritus (of nog duidelijker protestantse pastors) worden geconfronteerd die toegang hebben tot het priesterschap nadat ze getrouwd zijn, zijn enorm. Dit zijn zeer concrete problemen.
GELD EN GOEDEREN?
Laten we eens denken aan de chaos die een mislukt huwelijk kan veroorzaken in het leven van een parochiepriester. Of aan huisvestingsproblemen, wie zou het gezin onderhouden? De kerk? De parochianen? En wat voor gebruik zouden de familieleden kunnen maken van de activa en ruimtes van de parochie? Welke problemen zouden er ontstaan in vergelijking met de parochianen (Oost-Europa heeft duizenden negatieve ervaringen met deze gevallen) En in het geval van het overlijden van de pastoor, wie zou er dan voor de familieleden zorgen?
MOBILITEIT EN BESCHIKBAARHEID?
Een pastoor zou zeer beschikbaar moeten zijn (en als hij celibatair is, is hij dat niet, dan is hij geen goede priester) en bereid om te gaan waar er behoefte is.
Iedereen met kinderen en een gezin kan zo’n beschikbaarheid niet bieden.
School, werk vinden voor de kinderen, de baan van zijn vrouw behouden.
Concrete problemen. Dat kun je niet zomaar overdragen.
En als het gebeurt, kunnen de kosten te hoog zijn, zowel economisch als qua gezinslasten.
EEN BAAN OF EEN ROEPING?
Hoeveel mensen zouden in de verleiding komen om de kerk te gebruiken om hun gezin te onderhouden en het priesterschap als baan te leven?
We denken niet alleen aan rijke landen, we denken aan de periferieën van de wereld.
AFKLAARTBAAR?
Laten we eens denken aan priesters in grensgebieden: Azië, Zuid-Amerika, Afrika, metropolen, westelijke voorsteden, gettowijken, maffiabuurten.
Een priester die in zijn preken het kwaad moet aanklagen, het goede moet voorstellen, de leer van de Kerk moet uitleggen en moet werken voor het goede, moet vechten tegen onrecht of tegen structuren die de Kerk bedreigen, zelfs als het maar op spiritueel of cultureel niveau is, hoeveel vrijheid heeft hij om te spreken en te werken als hij een gezin heeft waarvan iedereen het gezicht, huis en leven kent? Weinig. Heel weinig.
Een echtgenoot denkt aan het gezin. (terecht)
Een magistraat of politieagent loopt dezelfde risico’s, maar zijn familieleden zijn tenminste niet zichtbaar.
ZONDAG, ZOMERKAMPEN, RETREATS
Zaterdagmiddag en zondag zijn de belangrijkste dagen van elke priester… en het is misschien ook de enige dag waarop gezinnen de meeste tijd hebben om samen te zijn. Het voorbeeld van orthodoxe priesters is ongeschikt omdat er in de orthodoxie geen oratorium is, er zijn bijna geen missies, gebedsgroepen en catechismus en parochies hebben vaak alleen de mis en de sacramenten en sluiten dan… Om nog maar te zwijgen van zomerkampen, vakanties, retraites.
Kan een echtgenoot zijn vrouw en kinderen voor een lange tijd verlaten?
BEKENTENIS EN SPIRITUELE GIDS
Zou je je zonden willen toevertrouwen of spiritueel advies willen vragen aan een man die een vrouw heeft, zou je je dan zo vrij voelen? En hoe beïnvloedt de levensstijl van zijn vrouw en kinderen de relatie van de gelovigen met de parochiepriester?
KUISHEID EN DE SOUTERRAIN
Het is echt anders voor een vrouw om om te gaan met iemand waarvan je weet dat hij kuis is en die een soutane draagt (trouwens, omdat te veel priesters zich schamen om als priester te worden geïdentificeerd?) vergeleken met iemand die zich kleedt zoals iedereen en die een vrouw heeft.
KUISHEID EN TROUW
Een klassiek bezwaar tegen het celibaat is “beter om getrouwd te zijn dan om een minnaar te hebben.” Maar een man die niet trouw kan zijn aan het celibaat, zal ook niet trouw zijn aan zijn vrouw. We zullen getrouwde priesters hebben die ook ontrouw zijn aan hun echtgenoot.
DE MISLUKKINGSERVARING VAN PROTESTANTEN
In Engelstalige protestantse boekhandels kun je hele secties boeken vinden over problemen voor vrouwen, voor de kinderen van predikanten, voor de moeilijkheden van “gemeenschap” en “familie” management.
Paulus zag ver. “Wie kan, trouwt niet” om lichaam en ziel te kunnen wijden aan de dienst.
We kunnen nog wel even doorgaan.
Naast de spirituele en theologische vraag zijn er nog duizend andere redenen om de voorkeur te geven aan priesters die kuis en celibatair zijn.
Zelfs als er in de toekomst minder priesters zouden zijn dan nu, is het voor de Kerk en voor ons katholieken alleen belangrijk dat ze allemaal bij God horen, dat ze hun tijd besteden aan bidden, het verkondigen van het Evangelie en het toedienen van de sacramenten.
Wij hebben geen behoefte aan getrouwde priesters, diakens zijn voor ons genoeg, wie de Kerk wil dienen kan dat nog steeds doen in de duizend andere vormen van dienstbaarheid die overal immens nodig zijn.
We hebben nog meer kuise priesters nodig. Celibatairen die alleen van God houden. Die alleen om zielen geven. Priesters die mensen naar de hemel willen brengen. De rest is propaganda.
Paolo Botti
