“BABA, ( … ) sonsuz yaşam; tek gerçek Tanrı olan Sen ve gönderdiğin Mesih İsa’yı tanımalarıdır.” (Yu 17, 3). “Kurtarıcımız Tanrı ( … ) tüm insanların kurtulmasını ve gerçeğin bilincine varmalarını istiyor” (1 Tim 2, 3-4). “Bu gök kubbenin altında, insanlar arasında bizi kurtarabilecek verilmiş İSA’nın adından başka bir ad yoktur” (Hİ 4, 12).
I. İnsan yaşamı – Tanrı’yı tanımak ve sevmek
1 Tanrı, Kendinde sonsuz Mükemmel ve Mutludur, tasarısında sırf iyiliğinden, kendi mutlu yaşamına katılması için insanı özgürce yarattı. Bunun içindir ki, her zamanda ve her yerde insana yakın olmuştur. İnsanı, Kendisini aramaya davet etmektedir; insanın, Kendisini tüm gücüyle tanımasına ve sevmesine yardımcı olmaktadır. Günahın dağıttığı tüm insanları, Kilisesi olan aile birliğinde bir olmaya çağırmaktadır. Bunu gerçekleştirmek amacıyla, zamanı geldiğinde Oğlunu günahtan kurtarıcı olarak insanlara gönderdi. Onda ve Onun aracılığıyla, insanları Kutsal Ruh’ta Tanrı’nın manevi evlatları, yani mutlu yaşamının mirasçıları olmaya çağırmaktadır.
2 Bu çağrının tüm dünyada duyulması için Mesih İsa, seçtiği havarilerine, İncil’i bildirme görev ve yetkisini vererek gönderdi: “Gidin, bütün ulusları Baba, Oğul ve Kutsal Ruh adına vaftiz ederek müridim yapın. Size buyurduğum her şeye uymayı onlara öğretin. Ben de, dünyanın sonuna dek, hep sizinle birlikte olacağım” (Mt 28, 19-20). Havariler de kendilerine verilen bu görevden güç alarak “gidip Tanrı sözünü her yerde yaydılar. Rab onlarla birlikte çalışıyor, sözünü onlarla birlikte görülen alâmetlerle doğruluyordu” (Mk 16, 20).
3 Mesih İsa’nın çağrısını Tanrı’nın yardımı ile kabul eden ve buna özgürce yanıt verenler, Mesih İsa’nın sevgisi altında dünyanın dört bir yanına İyi Haber’i bildirmeye gittiler. Havarilerden kalan bu hazine, onların halefleri tarafından özenle korundu. Mesih’e her inanan kişi inancını açıkça beyan ederek, inancını kardeşçe paylaşım içinde yaşayarak ve bunu litürji ve duada törenle kutlayarak yaşamaya çağrılmıştır.(Bkz.Hİ 2, 42)
II. İnancı iletmek – Hıristiyanlık din eğitimi
4 Kısa sürede, Kilise içinde mürit yetiştirmek, inançları sayesinde, Mesih İsa’nın adıyla yaşamları olsun diye, bu yaşamda onları eğitmek ve yetiştirmek ve Mesih’in Bedeni’ni(Bkz.CT1;)oluşturmak amacıyla, insanların Tanrı’nın Oğlu İsa’ya inanmalarına yardımcı olacak çabaların tümüne din eğitimi dendi.
5 “Din dersi çocuklara, gençlere, ve erişkinlere verilen inanç eğitimidir. Din dersi özellikle, genel olarak Hıristiyanlık dininin kurallarını sistematik ve organik bir biçimde öğreten Hıristiyan doktrini eğitimidir.”(CT18.)
6 Din dersi, bir din dersi görünümü altındaki din dersini hazırlayan ya da bundan çıkan Kilise’nin havarilerden gelen misyonunun belirli sayıdaki öğelerine, onlarla karışmadan, eklemlenmesidir: İncil’in ilk bildirilişi ya da Hıristiyanlık inancını uyandırmak için yapılan konuşma; inanma nedenlerinin araştırılması; Hıristiyan yaşam deneyimi; Kilise sırları törenleri; Kilise cemaatine entegre olma; misyoner ve havarisel tanıklık.(Bkz.CT 18)
7 “Din eğitimi Kilise yaşamı ile sıkı sıkıya bağlıdır. Kilise’nin yalnız coğrafi olarak yayılması ve sayıca artması değil, aynı zamanda, hatta daha çok içten büyümesi, Tanrı tasarısı ile olan uyumu özellikle din dersine bağlıdır.”(CT13.)
8 Kilise’nin yenilenme devreleri de din eğitimi bakımdan güçlendiği zamanlardır. Kilise Babalarının parlak dönemlerinde aziz episkoposların görevlerinin önemli bir bölümünü din eğitimine ayırdığı görülüyor. Kudüslü A. Kirillos ve A. Yuhanna Krisostomos, A. Ambrosius ve A. Augustinus ve daha başka Kilise Babalarının din eğitimi konusundaki eserleri hâlâ örnek alınmaktadır.
9 Din dersi eğitmenlik görevi Konsillerden her zaman yeni enerjiler almıştır. Trento Konsili bu konuda altı çizilecek bir örnek oluşturur. Trento Konsili çıkardığı yasa ve kararnamelerde din eğitimine bir öncelik tanımaktadır; “Hıristiyan doktrinin bir özeti olarak birinci seviyede” bir eser olan Roma Din ve Ahlak İlkeleri kitabının kaynağını oluşturmuş; Kilise içinde din eğitiminin gözle görülür biçimde kurumlaşmasını sağlamıştır; A. Pierre Canisius, A. Charles Borromeo, A. Toribio de Mongrovejo ya da A. Robert Bellarmine gibi episkopos ve tanrıbilimci sayesinde birçok din eğitimi kitabı yayımlanmıştır.
10 İkinci Vatikan Konsili’nden sonraki hareket içinde, Papa VI. Paul tarafından (çağdaş zamanların en büyük din ve ahlâk kitabı olarak görülen) Kilise din eğitimi yeniden dikkatleri üzerine çekti. 1971’deki “Din Dersi Genel Müdürlüğü (1971), din eğitimine ve Hıristiyanlaştırmaya (1974) ağırlık veren episkoposlar Sinod oturumları, bunlarla ilgili Evangeli nuntiandi (1975) ve Catechesi tradendÅ“ (1979) papalık çağrıları bunu doğruluyor. Episkoposlar Sinodu’ nun 1985’teki olağanüstü toplantısında tüm Katolik doktrinini içeren bir compendium ya da Din ve Ahlâk İlkeleri kitabının yazılması önerisinde bulunuldu.”(”Son Rapor”II Ba 4) Papa II. Jean Paul episkoposlar Sinod’unda ortaya atılan “bu önerinin aslında Evrensel Kilise ile özel Kiliselerin gerçek ihtiyacına yanıt vereceğini düşünerek”(7 Aralık 1985 söylevi.) bu dileği kendi dileğiymiş gibi kabul etti. Böylece Sinod’un bu önerisinin gerçekleşmesi için çalışmalar başladı.
III. Bu Din ve Ahlâk İlkeleri kitabının amacı ve hitap ettikleri
11 Bu Din ve Ahlâk İlkeleri kitabının amacı II. Vatikan Konsili ve Kilise’nin Gelenekleri ışığında, inanç üzerinde olduğu kadar ahlâk üzerinde de Katolik doktrinin başlıca ve temel içeriklerini bir organik sentez biçiminde sunmaktır. Bu kitabın başvurduğu kaynaklar başlıca Kutsal Kitap, Kilise Babaları, litürji ve Kilise Yetkili Kurulu’dur. Bu kitap “çeşitli ülkelerde yazılmış compendia ya da din el kitaplarına bir referans oluşturma”(1985 Episkoposlar Sinodu, “Son Rapor”II B, a 4.) amacını gütmektedir.
12 Bu kitap özellikle din eğitiminden sorumlu olanlar için hazırlandı: Öncelikle Kilise çobanları ve inanç doktorları olarak episkoposlar için. Bu kitap onlara Tanrı Halkı’nı eğitmek olan görevlerini gerçekleştirebilecekleri bir araç olarak sunuldu. Kitap, episkoposlar arasından, din el kitapları redaktörlerine, papazlara ve din eğitimi hocalarına hitap etmektedir. Bu kitap aynı zamanda her inanlı Hıristiyanın okuyup da yararlanabileceği bir kitaptır.
IV. Bu Din ve Ahlâk İlkeleri kitabının yapısı
13 Bu Din ve Ahlâk İlkeleri kitabının genel planı gelenekten gelen dört temel “direk” üzerine dayanıyor: İnanç İlkeleri (Credo), Kilise sırları, İmanlı yaşam (Emirler), inanlının duası (Göklerdeki Babamız).
KISIMLAR
Birinci Kısım: İnanç İlkeleri
14 Vaftiz ve imanla Mesih İsa’ya ait olanlar vaftiz inançlarını insanlar önünde beyan etmelidirler.(Bkz. Mt 10,32, Rom 10,9)Bunun için,Din ve Ahlâk İlkeleri kitabı önce Tanrı’nın insanlara hitap ettiği ve kendisini açınladığı Vahyin, aynı zamanda insanın Tanrı’ya yanıt olarak verdiği imanın ne olduğunu açıklıyor (birinci anabölüm). İnanç İlkeleri, her iyiliğin Sahibi olarak, Kurtarıcı olarak, Kutsallaştırıcı olarak Tanrı’nın insana verdiği armağanları özetliyor ve bunları Vaftizimizin “üç bölümü” etrafında -Tek Tanrı’ya iman: Herşeye Kadir Baba olan Yaradan; ve Kurtarıcımız ve Rabbimiz, Tanrı’nın Oğlu, Mesih İsa; ve Kutsal Kilise’deki Kutsal Ruh ile – belirtiyor (ikinci anabölüm).
İkinci Kısım: Kilise sırları
15 Din ve Ahlâk İlkeleri’nin ikinci kısmı, Tanrı’nın Mesih İsa ve Kutsal Ruh aracılığıyla ilk ve son olarak insanları nasıl kurtardığını ve bu kurtarılışın nasıl Kilise’deki litürjinin kutsal eylemlerinde mevcut kılındığını (birinci anabölüm), özellikle de Kilise’nin yedi sırrı ile (ikinci anabölüm) anlatıyor.
Üçüncü Kısım: İmanlı yaşam
16 Din ve Ahlâk İlkeleri’nin üçüncü kısmı, Tanrı suretinde yaratılan insanın nihai akıbetini gösteriyor: Ahret mutluluğu ve bu mutluluğa erişmenin yolları: Doğru ve özgürce davranışla, Tanrı’nın lütfu ve yasasının yardımıyla (birinci anabölüm); Tanrı’nın On Emri’nde sergilenen sevgi yasasına göre davranma (ikinci anabölüm).
Dördüncü Kısım: İmanlı yaşamda dua
17 Din ve Ahlâk İlkeleri’nin dördüncü kısmı, inanlıların yaşamında duanın önemini ve anlamını inceliyor (birinci anabölüm). Bu anabölüm Göklerdeki Babamız duasının yedi dileği üzerinde yapılan kısa bir yorumla son buluyor (ikinci anabölüm). Bu yedi dilekte, gerçekten umut etmemiz gereken ve göksel babamızın bize vermek istediği iyiliklerin toplamını buluyoruz.
V. Bu Din ve Ahlâk İlkeleri kitabının kullanımı için pratik bilgiler
18 Bu Din ve Ahlâk İlkeleri kitabı bütün Katolik inancının organik açıklaması olarak öngörülmüştür. Bu kitabı bir bütün olarak okumak gerekir. Metnin kenarındaki italik sayılar (aynı konuyu işleyen başka paragraflara başvurmak için) ve kitabın sonundaki kavramlar dizini her temanın imanın bütünlüğündeki bağının görülmesine yardımcı olur.
19 Kutsal Kitap’taki metinler çoğu zaman harfi harfine değil de yalnızca “bkz.” indisi ile belirtilmiştir. Böyle geçişleri daha iyi anlayabilmek için metinlerin kendisine başvurmak daha uygun olur. Bu Kutsal Kitap göndermeleri din eğitimi çalışmalarında bir araçtır.
20 Bazı bölümlerin daha küçük puntolarla yazılmış olması tarihi, dini savunucu ya da tamamlayıcı doktrin kitaplarından açıklamalar alındığını gösterir.
21 Küçük puntolarla yazılmış Kilise Babalarının kitaplarından, ermiş yaşamlarını anlatan ve kutsal şeyler bilgisini içeren kitaplardan yapılanalıntıların amacı, doktrinin açıklanmasını zenginleştirmektir. Bu metinler doğrudan din eğitiminde kullanılmak amacı göz önünde bulundurularak seçilmiştir.
22 Her konunun sonunda kısa metinlerle o bölümde geçen öğretinin özü toplu formüller biçiminde verilmiştir. Bu “ÖZET”lerin amacı belleğe kolaylıkla yerleştirilebilen özlü formüllerle yerel din eğitimi uygulamalarında öneriler sunmaktır.
VI. Gerekli uyarlamalar
23 Bu kitap daha çok Hıristiyan doktrinini açıklama üzerine yoğunlaşmıştır. Nitekim kitap insanların din bilgisini derinleştirmeye yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Bu kitabın amacı, bu inancın olgunlaşmasına, bu inancın yaşamda kök salmasına ve tanıklıkla etrafa yayılmasına yardımcı olmaktır.(Bkz.CT 20-22, 25)
24 Bu kitabın, din eğitimine başvuran kişilerin farklı Kilise ve toplumsal durumlarının, tinsel olgunluk, farklı yaş ve kültürlerinin gerektirdiği din eğitimi yöntem ve açıklamalarını uyarlayıp istenilen şekilde sunma gibi bir amacı yoktur. Bu gerekli uyarlamaları, bunlara uygun din el kitapları, özellikle de inanlıları eğitenler saptayacaklardır:
Din Eğitmeni, herkesi Mesih İsa’ya çekmek için “herkesle her şey olmalıdır” (1 Kor 9, 22). ( … ) Özellikle de kendisine yalnız bir cins ruh emanet edildiğini sanmasın, şu halde aynı ve hep aynı olan ve tek bir yöntemle her inanlıya biçim vermek ve onu eğitmek elindedir! Şunu unutmasın ki, kimileri Mesih İsa’da daha yeni doğmuş bebek,(1 Petrus 2,2) başkaları delikanlı, kimileri de bütün güçlere sahip kişi gibidirler. ( … ) Görevleri vaaz vermek olan kişiler, gizlerin öğretisini; inanç ve yaşam kurallarını iletirken konuşmalarını dinleyicilerin kafa yapısına ve bunları anlama yeteneklerine göre ayarlamalıdır.(Catech.R.önsöz11.)
Her şeyin üstünde – Tanrı sevgisi
25 Bu girişi noktalamadan önce “Roma Din ve Ahlâk Kitabı’nda sözü edilen şu ilkeyi anımsatmakta yarar vardır:
Her öğreti ve doktrinin ereği hiç bitmeyen sevgiye dayanmalıdır. Zira inanılacak, umut edilecek ya da yapılacak şey iyi açıklanabilir; özellikle de tamamen Hıristiyanca erdem eyleminin Sevgi’ den başka bir kaynağı, Sevgi’den başka bir gayesi olmadığını herkes anlasın diye her zaman Rab’bimizin Sevgisi ön plana çıkartılmalıdır.(Catech. R. önsöz10.)
